Μεσίτης Ακινήτων: Επάγγελμα με Κύρος & Μέλλον

Αποφάσισες να γίνεις Μεσίτης Ακινήτων; Συγχαρητήρια για την επιλογή σου. Το να βοηθάς τους ανθρώπους να βρουν το σπίτι που θα δώσει ώθηση στα όνειρά τους, αποτελεί σίγουρα ένα επάγγελμα με κοινωνική προσφορά και καταξίωση. Όταν δε φροντίζεις να αναπτύσσεσαι όλο και περισσότερο και να αξιοποιείς κάθε δυνατό χαρτί της προσωπικότητας και των ικανοτήτων σου, θα βλέπεις τις απολαβές σου να ακολουθούν τους κόπους σου.

Οι μεσίτες ακινήτων φορούν πολλά καπέλα, υπό την έννοια ότι οι αρμοδιότητές τους αποτελούν ένα μείγμα ικανότητας στις πωλήσεις, στο μάρκετινγκ, στη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης, στην οικονομική διαχείριση, στις επενδύσεις. Πάρε μια γεύση από τις ευθύνες που κρύβει η λάμψη ενός πετυχημένου επαγγελματία:

• Χειρισμός ευαίσθητων προσωπικών και οικονομικών δεδομένων
• Μεσολάβηση σε αγοραπωλησίες αξίας χιλιάδων ευρώ
• Διαπραγμάτευση για τη συμμόρφωση προς τους κανόνες για τις ζώνες και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες
• Συμμετοχή σε περίπλοκες διαπραγματεύσεις μεταξύ αγοραστών και πωλητών
• Ανάλυση τοπικών και περιφερειακών στεγαστικών αγορών προκειμένου να ενημερώνονται σωστά οι ενδιαφερόμενοι για τις επενδύσεις τους
• Συμμετοχή σε δραστηριότητες μάρκετινγκ για τη δημιουργία έμπιστου και αξιοσέβαστου προσωπικού και εταιρικού προφίλ

Χρειάζονται, πράγματι, πολλά για να γίνεις ένας καλός μεσίτης. Ωστόσο, τα πλεονεκτήματα είναι ακόμη περισσότερα.

Μήπως ακόμη το σκέφτεσαι; Εδώ θα βρεις τις πληροφορίες που θα σε βοηθήσουν να κατοχυρώσεις την επιλογή σου. Θυμήσου ότι πρόκειται για ένα επάγγελμα δυναμικό, υπό την έννοια ότι τα δεδομένα εξελίσσονται συνεχώς, ενώ ειδικά στην Ελλάδα, οι προϋποθέσεις για την άσκησή του βρίσκονται ήδη σε διεργασία αλλαγής. Επομένως, σου παρουσιάζουμε έναν οδηγό για υποψήφιους μεσίτες που θα ανανεώνεται κάθε φορά που θα υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις.

Τι σημαίνει να είσαι μεσίτης

Υπό έναν γενικό ορισμό, ο μεσίτης ακινήτων είναι ο επαγγελματίας που μεσολαβεί ή/και υποδεικνύει ακίνητα –κτίρια, κατοικίες, επαγγελματικούς χώρους- και οικόπεδα σε υποψήφιους αγοραστές και ενοικιαστές.

Στις αρμοδιότητες του μεσίτη περιλαμβάνονται οι διαφημιστικές καταχωρήσεις, οι αντιπαροχές, οι μισθώσεις και οι εκτιμήσεις ακινήτων. Επίσης, ο μεσίτης συγκεντρώνει και επεξεργάζεται οικονομικά δεδομένα προκειμένου να φέρει σε επαφή υποψήφιους αγοραστές και ενοικιαστές με τους πωλητές και ιδιοκτήτες των ακινήτων. Από τους πιο σημαντικούς ρόλους, είναι βεβαίως να συνοδεύει, όσες φορές και αν χρειαστεί τους εν δυνάμει ενοικιαστές/αγοραστές στα διαθέσιμα ακίνητα. Επιπλέον, ο μεσίτης δύναται να συμμετέχει στη σύναψη των συμβολαίων. Μετά τη σύναψη των συμβολαίων, λαμβάνει και την προμήθεια-αμοιβή του.

Στην ουσία, η χρήση των υπηρεσιών ενός μεσίτη γίνεται προτού συναφθεί μία σύμβαση ακινήτου (Real Estate). Μια σύμβαση Real Estate μπορεί επομένως να περιλαμβάνει πώληση, μίσθωση, αντιπαροχή ή ανταλλαγή ακινήτων.

Ένας μεσίτης ακινήτων, παρατηρεί και συμμετέχει σε συνεχή βάση σε συναλλαγές Real Estate. Γι’ αυτό και μπορεί να γνωρίζει βαθιά, και κυρίως μέσα από την εμπειρία του, όσο κανείς άλλος την αγορά στην οποία δραστηριοποιείται. Η γνώση αυτή προσφέρει πολύ σημαντικές δυνατότητες. Για να πραγματοποιηθούν αυτές οι δυνατότητες όμως, απαιτούνται και αντίστοιχες δεξιότητες που ο μεσίτης πρέπει να αναπτύξει. Συγκεκριμένα:

• Να συλλέγει στοιχεία που σχετίζονται με ακίνητα
• Να μπορεί να αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα των στοιχείων αυτών και να τα ταξινομεί σύμφωνα με τις στατιστικές αρχές
• Να συνεργάζεται με άλλους μεσίτες με στόχο τη δημιουργία κοινών βάσεων δεδομένων και κατ’ επέκταση μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της αγοράς ακινήτων
• Να εμπλουτίζει τις γνώσεις του σε θέματα διεθνούς ορολογίας
• Να είναι σε θέση να χρησιμοποιεί τη σύγχρονη τεχνολογία
• Να συντάσσει Εκθέσεις Εκτίμησης – Πραγματογνωμοσύνης Αγοραίων Αξιών Ακινήτων, κ.ά.

«Η έλλειψη των παραπάνω», σύμφωνα και με τους Μ. Αποστολίδη-Ν. Μανομενίδη, «και κυρίως η έλλειψη καθολικής συνεργατικής συμπεριφοράς και συλλογικής καταχώρησης πραγματικών στοιχείων από τους Μεσίτες, επέτρεψε σε άλλους κλάδους να επωφελούνται, παρέχοντας συμβουλευτικές και εκτιμητικές υπηρεσίες τόσο στους ιδιώτες όσο και στο Δημόσιο». Οι συγγραφείς του συγγράμματος «Εκτιμήσεις Ακινήτων & Νέα Νομοθεσία για τους Μεσίτες Ακινήτων» που εκπονήθηκε για λογαριασμό της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ συμπληρώνουν: «Αντίθετα, σε χώρες όπου συνεργάστηκαν και δημιούργησαν κοινές και ειλικρινείς βάσεις πραγματικής συνεργασίας (MLS,) οι Μεσίτες πρωταγωνιστούν στην Αγορά και την έρευνα, κερδίζουν χρήματα και κύρος, δημιουργώντας ηθικά και επαγγελματικά πρότυπα, υπερασπίζοντας παράλληλα την διαφάνεια και τους καταναλωτές».

Πράγματι, το επάγγελμα του μεσίτη χαίρει πολύ μεγαλύτερης αποδοχής στις ώριμες κτηματαγορές της Ευρώπης και της Αμερικής, όπου η μεσιτεία είναι η ουσιαστική προϋπόθεση για τη μεσιτεία και δεν αποτελεί απλή διαμεσολάβηση. Στην ουσία, σε όλο σχεδόν τον Δυτικό Κόσμο για τη σύναψη πράξεων Real Estate γίνεται χρήση μεσίτη σε ποσοστό άνω του 95% των περιπτώσεων. Δεν είναι τυχαίο επομένως ότι στις χώρες αυτές ο μεσίτης ακινήτων είναι συνώνυμο του επαγγελματισμού, της οικονομικής ανέλιξης, του κύρους και αποτελεί μία από τις πρώτες επιλογές επαγγέλματος για τους νέους.

Στην Ελλάδα, όπου η αγορά ακινήτων αποτελεί έναν από τους βασικούς μοχλούς της οικονομίας, όπως άλλωστε και στις περισσότερες χώρες, χρειάζεται ακόμη αρκετή προσπάθεια –η οποία πραγματοποιείται ήδη από τους αληθινούς επαγγελματίες του χώρου- ώστε το επάγγελμα του μεσίτη να αποκτήσει τη θέση που του αρμόζει.

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει πρόσφατη έρευνα της Ierax Analytix – η οποία εκπονήθηκε για λογαριασμό του μεσιτικού γραφείου Green & Gray της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, αν και έδειξε ελάχιστη πρόθεση των νέων να ασχοληθούν με το επάγγελμα, αξίζει να αναφερθεί ότι οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες θεωρούν τα ακίνητα ως την πιο σημαντική επένδυση για το μέλλον. Έτσι, η απάντηση στο ερώτημα για το «πώς πρέπει να είναι ένας καλός μεσίτης» σκιαγραφεί εν τέλει τον αληθινό ρόλο του επαγγέλματος που περιέχει έντονα τα στοιχεία του λειτουργήματος: ειδικότερα, σε ποσοστό 56%, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι επιθυμούν έναν μεσίτη ο οποίος θα κατανοεί τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, θα είναι στο πλευρό τους σε όλη τη διαδικασία και θα διαθέτει τόσο επαγγελματισμό όσο και ευγένεια και καλή διάθεση. Η έρευνα έδειξε μάλιστα ότι οι υποψήφιοι πελάτες θεωρούν ότι πρόκειται για ένα επάγγελμα που ταιριάζει σε ωραίες προσωπικότητες με σοβαρότητα και τεχνογνωσία. Ανθρώπους που θα βρίσκονται στο πλευρό του πελάτη ανά πάσα στιγμή προκειμένου να τον βοηθήσουν να καλύψει τις ανάγκες του.

Το νομικό πλαίσιο για τον μεσίτη ακινήτων

Η μεσιτεία ως επάγγελμα αναγνωρίστηκε στη χώρα μας για πρώτη φορά το 1926 με μία λιτή νομοθετική διάταξη που όριζε ότι: «H επί σκοπώ μεσιτείας μεσολάβησις προς σύναψιν συμβάσεων εχουσών αντικείμενον την αγοραπωλησίαν, ανταλλαγήν, μίσθωσιν αστικών ακινήτων ως και την συνομολόγησιν ενυποθήκων δανείων, επιτρέπεται μόνον εις τους κατά τας διατάξεις του παρόντος διοριζομένους μεσίτας». Υπό αυτή την έννοια, θεωρήθηκε λειτούργημα που άπτεται της διακίνησης της ακίνητης περιουσίας με γνώμονα την προστασία τόσο του συμβαλλόμενου όσο και των συμφερόντων του Δημοσίου – καθώς και την εύρυθμη λειτουργία του επαγγέλματος και της κτηματαγοράς.

Σήμερα, η μεσιτεία εξακολουθεί να θεωρείται ως ένα επάγγελμα με κοινωνική διάσταση ενώ πλέον οι προϋποθέσεις άσκησής της αλλά και τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του μεσίτη ακινήτων ορίζονται πια στα άρθρα 197 – 204 του Ν. 4072/2012 (ΦΕΚ Α 86/11.04.2012).

Εν ολίγοις, ο Νόμος 4072/2012:

• Περιγράφει την έννοια του Μεσίτη
• Θέτει τις προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος
• Καθορίζει τον τύπο και το ελάχιστο περιεχόμενο της Σύμβασης Μεσιτείας
• Προβλέπει τη σύσταση Πειθαρχικού Συμβουλίου
• Στοιχειοθετεί περιπτώσεις ποινικής ευθύνης

Στον ίδιο νόμο προβλέπεται και ο ρόλος του Δόκιμου Μεσίτη, ο οποίος ωστόσο δεν φάνηκε να εξυπηρετεί κάποια ιδιαίτερη ανάγκη και έτσι καταργήθηκε με τον νόμο 4093/2012.

Επίσης,  ο νόμος 4072/2012 ενσωματώνει τις βασικές διατάξεις της οδηγίας 2006/123/ΕΚ για την απελευθέρωση των υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά. Έτσι, συνεπάγεται η δυνατότητα διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών μεσιτείας για τους υπηκόους κρατών μελών της ΕΕ.

Επιπλέον, οι μεσίτες κατοχυρώνονται από το ΠΔ 248 καθώς και τα άρθρα 703-707 του Αστικού Κώδικα τα οποία λειτουργούν συμπληρωματικά με τον ισχύοντα νόμο.  Όσο για τη νόμιμη εκπροσώπησή τους, αποτελεί αρμοδιότητα του Συλλόγου Μεσιτών Ελλάδας ο οποίος παρέχει στα μέλη του και τον Κώδικα Δεοντολογίας.

Μεσίτης ακινήτων – τι εκπαίδευση χρειάζεται

Προκειμένου να γίνει κάποιος μεσίτης δεν απαιτούνται, μέχρι στιγμής, συγκεκριμένες σπουδές. Σύμφωνα εξάλλου και με τον Ν. 4072/2012 για να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα του μεσίτη μεταξύ άλλων- απαιτείται Απολυτήριο Λυκείου.. Η άδεια άσκησης επαγγέλματος της ειδικότητας του Κτηματομεσίτη-Μεσίτη Αστικών Συμβάσεων χορηγείται από το Εμπορικό Επιμελητήριο μετά από πενταετή προϋπηρεσία σε μεσιτικό γραφείο.

Κάποια προσόντα όπως η γνώση χειρισμού ηλεκτρονικού υπολογιστή, το δίπλωμα οδηγού αυτοκινήτου και η γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας, θεωρούνται επιθυμητά προκειμένου κάποιος να αρχίσει να ασχολείται με το συγκεκριμένο επάγγελμα. Επίσης, σήμερα η άνεση και στη χρήση των social media θεωρείται ένας άσσος στο μανίκι του κάθε μεσίτη.

Περαιτέρω, λόγω και των πολλαπλών αρμοδιοτήτων που έχει ένας μεσίτης, οι σπουδές στις Δημόσιες Σχέσεις, τα Χρηματοοικονομικά και το Μάνατζμεντ σίγουρα αποδεικνύονται ακόμη πιο χρήσιμα εφόδια για έναν υποψήφιο μεσίτη που ονειρεύεται επαγγελματική εξέλιξη και επιτυχημένη καριέρα.

Αυτά μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι λέξεις. Καθώς, σύντομα οι προϋποθέσεις σπουδών για να γίνει κανείς μεσίτης θα αλλάξουν. Μια αλλαγή που ζήτησαν οι ίδιοι οι μεσίτες με σκοπό ο κλάδος να κυριαρχείται από πραγματικούς επαγγελματίες με γνώση και ικανότητες. Συγκεκριμένα, το αίτημα τέθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 όταν ο πρόεδρος των Μεσιτών της Αθήνας, μαζί και με τον πρόεδρο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου ζήτησαν από τον υπουργό Ανάπτυξης την εισαγωγή υποχρεωτικών μαθημάτων και εξέταση για όσους θέλουν να ασκήσουν το συγκεκριμένο επάγγελμα. Επομένως, ο στόχος είναι οι μεσίτες να είναι πλήρως καταρτισμένοι γύρω από το αντικείμενό τους. Προς το παρόν το αίτημα βρίσκεται υπό εξέταση από το νομικό επιτελείο του υπουργείου. Αν όμως θέλει κανείς να έχει μία ιδέα ως προς τα μαθήματα που θα χρειαστεί να μελετήσει, οι μεσίτες έχουν έτοιμο το πλαίσιο των σπουδών το οποίο σχετίζεται με το e-learning του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Έτσι, οι εκκολαπτόμενοι μεσίτες, αφού ληφθούν και οι σχετικές αποφάσεις, θα χρειαστεί να διδαχτούν και να εξεταστούν σε μαθήματα όπως «Αρχές Μεσιτικής Επιστήμης», «Διαχείριση Ακινήτων» καθώς και σε πρακτικές εκτιμητικής. Όσον αφορά τη διάρκεια των σπουδών, το πιο πιθανόν είναι να απαιτείται τετράμηνη φοίτηση, αυτό όμως θα εξαρτηθεί από τις τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης.

Τι κάνει ένας μεσίτης ακινήτων

Ανάλογα βεβαίως με τον τομέα, ορισμένες από τις ιδιαιτερότητες του επαγγέλματος ενδέχεται να διαφέρουν. Εάν για παράδειγμα θέλεις να εξειδικευτείς στα εμπορικά ακίνητα θα ασχοληθείς με κανονισμούς και διαδικασίες πωλήσεων που διαφέρουν από εκείνους που εμπλέκονται στην ενασχόληση με κατοικίες. Επίσης, ενδέχεται να έχεις την ευκαιρία να ασχοληθείς με τη διαχείριση ακινήτων.

Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι επαγγελματίες με αντικείμενο τα ακίνητα μοιράζονται πολλές βασικές αρμοδιότητες, όπως:

Προβολή ενός ακινήτου προς πώληση

Ας υποθέσουμε ότι πουλάς ένα σπίτι. Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να προβάλεις το σπίτι σου με το μεγαλύτερο δυνατό όφελος;

Μερικές φορές χρειάζονται ενέργειες προτού ξεκινήσει η προβολή όπως κάποιες επισκευές ή και η υποτυπώδης διακόσμηση προκειμένου να αναδειχτούν καλύτερα οι χώροι. Άλλες φορές μπορεί να βρεις το σπίτι σε τόσο άσχημη κατάσταση που το κόστος της ανακαίνισης, των επισκευών και της διακόσμησης να κοστίζουν περισσότερα από τα χρήματα που θα λάβεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να τονίσεις μόνο εκείνα τα σημεία που αξίζουν αρχιτεκτονικά και να υπογραμμίσεις τα όποια θετικά της οικίας.

Άλλη περίπτωση είναι ο ιδιοκτήτης να θέλει να μείνει στο σπίτι μέχρι να το πουλήσει. Αυτό μπορεί να σε δυσκολέψει στη διαδικασία προβολής του. Μπορεί όμως να σε μετατρέψει σε σύμβουλο επισκευών-διακόσμησης ώστε να γίνεται όλο και πιο ελκυστικό στην αγορά. Για παράδειγμα, κάποιες επεμβάσεις χαμηλού κόστους στον κήπο που μπορεί να αναδείξουν το κτίσμα είναι μια επιλογή.

Υπάρχουν ωστόσο χιλιάδες άλλοι τρόποι για να προετοιμάσεις ένα σπίτι για πώληση. Ένας ακόμη από αυτούς είναι να κάνεις έρευνα μάρκετινγκ προκειμένου να βοηθήσεις τους πελάτες να ορίσουν τη σωστή τιμή, αλλά και προβάλλοντας με τέτοιο τρόπο το ακίνητο ώστε κάποιοι υποψήφιοι αγοραστές να γνωρίζουν τη διαθεσιμότητά του.

Επιπλέον, μπορείς να σκεφτείς την πιθανότητα να χτίζεις σχέσεις με πιθανούς αγοραστές, να δημιουργείς λίστες με πρόσθετες υπηρεσίες ή ακόμη και να καθιερώσεις ημέρες παρουσίασης των διαθέσιμων προς πώληση σπιτιών.

Διαχείριση της αγοραπωλησίας

Βρήκες τον αγοραστή για ένα από τα σπίτια που προβάλεις προς πώληση. Τώρα θα πρέπει να γίνεις ο άνθρωπος που θα κατευθύνει τον πελάτη του στις διαπραγματεύσεις. Θα πρέπει να ξέρεις άριστα τα θετικά και αρνητικά της ιδιοκτησίας, να κλείσεις τη συμφωνία, να κανονίσεις την εγγύηση και κάθε σχετική διαδικασία.

Προκειμένου να είναι η διαμεσολάβηση επιτυχής, χρειάζεται άριστη γνώση του πλαισίου του Νόμου (Αστικού Κώδικα και Ν. 4072-2012 «Περί Μεσιτείας»). Και αν είναι απαραίτητο αυτή τη γνώση να την κατέχει ο μεσίτης ακινήτων, καλό θα είναι να την κατέχει και ο πελάτης (εκατέρωθεν δικαιώματα και υποχρεώσεις).

Διοικητική υποστήριξη

Η αγορά ή πώληση μιας ακίνητης περιουσίας περιλαμβάνει αρκετή γραφειοκρατία. Δεν είναι παράλογο καθώς  πρόκειται για μια σημαντική συναλλαγή που εμπλέκει πολλαπλές διαδικασίες και κάποιος πρέπει να κατευθύνει την όλη διαδικασία. Είναι εξάλλου γνωστό ότι το επάγγελμα του μεσίτη περιλαμβάνει αρκετή διοικητική εργασία.

Θα πρέπει επομένως να είσαι έτοιμος για να πηγαινοέρχεσαι σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες αλλά και ιδιώτες ώστε να αντλείς πληροφορίες. Επίσης, θα πρέπει να περνάς αρκετό χρόνο για να συλλέγεις στοιχεία από μια πληθώρα δεδομένων και αρχείων. Επιπλέον, θα είσαι ο αρμόδιος για την επίβλεψη, φύλαξη και διαχείριση κάθε στοιχείου που σχετίζεται με τις ιδιοκτησίες και τις συμφωνίες.