Οι Αλλαγές στην Αγορά Ακινήτων Λόγω της Πανδημίας

Εκτός από τη ζημιά που προξένησε στην οικονομία, η Covid-19 γκρέμισε και το τείχος που υψώναμε απέναντι στην αποδοχή της τεχνολογίας σε πολλούς τομείς της ζωής μας. Δομικές αλλαγές που τοποθετούνταν στο κοντινό ή μακρινό μέλλον έγιναν η νέα πραγματικότητα σε μία νύχτα. Μετά από ένα χρόνο πανδημίας έχουμε πλέον αρκετά ευκρινή την εικόνα για το πως θα εξελιχθούν τα πράγματα για κάθε κλάδο των ακίνητων το επόμενο διάστημα.

Θα προσπαθήσουμε λοιπόν στη συνέχεια να σκιαγραφήσουμε μερικούς από αυτούς.

Εμπορικά ακίνητα – Καταστήματα

Το μεγαλύτερο ίσως θύμα της κρίσης είναι τα εμπορικά ακίνητα, όπως εμπορικά κέντρα και τα καταστήματα. Μία μακροσκοπική ματιά δείχνει ότι η πανδημία δεν επέφερε αλλά επιτάχυνε την πτώση τους.

Ακόμα και όταν ανοίξει κανονικά το λιανεμπόριο, θα είναι δύσκολο να αγοράσουμε ξανά από ένα κατάστημα που μάθαμε να αγοράζουμε διαδικτυακά. Ο βασικός λόγος επίσκεψης θα είναι ίσως μόνο η προσωπική επαφή με τον καταστηματάρχη.

Ακόμα και στον κλάδο της ένδυσης-υπόδησης που σε μεγάλο βαθμό απαιτείται η δοκιμή του προϊόντος, η πανδημία μας έμαθε πώς να κάνουμε αγορές μέσω internet. Όποτε ο φόβος της μόλυνσης, θα απομυζά για πολλά χρόνια ακόμα πελάτες από τα φυσικά καταστήματα.

Είναι λοιπόν σαφές ότι το μέλλον των εμπορικών χώρων είναι ακόμα πιο αβέβαιο και ήδη διαφαίνεται ότι μεγάλο ποσοστό τους θα πρέπει να μετασκευαστούν σε άλλες χρήσεις.

Ακίνητα Γραφείων

Το γραφείο όπως το γνωρίσαμε στην προ-πανδημίας εποχή είναι μάλλον παρελθόν και την θέση του καταλαμβάνει μία εξελιγμένη μορφή του. Στην καλύτερη περίπτωση οι εργαζόμενοι θα προσέρχονται 2-4 φορές την εβδομάδα στο χώρο για να γίνουν εργασίες που ίσως δεν είναι εφικτές εξ αποστάσεως. Σκοπός επίσης θα είναι να κοινωνικοποιηθούν με τους συνάδελφους τους, να ενημερωθούν για τις εξελίξεις, να συζητήσουν ιδέες, να αλληλοεπιδράσουν.

Το μοντέλο του μεγάλου, κεντρικού γραφείου που στεγάζει κάποιες εκατοντάδες άτομα της ίδιας επιχείρησης φαίνεται να τίθεται εκτός αγοράς. Στη θέση του, οι εταιρείες θα έχουν το κεντρικό τους κτήριο και θα παρέχουν δορυφορικά γραφεία σε διαφορετικά στρατηγικά σημεία. Τα γραφεία πλέον δεν θα γίνονται αντιληπτά ως χώρος αλλά ως υπηρεσία.

Οι χρήστες δεν θα ενοικιάζουν τετραγωνικά μέτρα ανοιχτού χώρου αλλά μία δέσμη υπηρεσιών. Η έμφαση πλέον θα δίνεται σ την καθαρότητα του αέρα, τις συνθήκες εργασίας και τις παρεχόμενες ανέσεις. Το υφιστάμενο γραφειακό απόθεμα σε περίπτωση που δεν μπορεί να μεταμορφωθεί, θα πρέπει σύντομα να αλλάξει χρήση, αλλιώς θα μείνει αδιάθετο.

Logistics

Στον αντίποδα, τα ακίνητα logistic είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι. Η ζήτηση για logistics αυξάνεται ραγδαία και ο κλάδος θα συνεχίσει να απορροφά μεγάλο μέρος των επενδύσεων σε ακίνητα. Για να μπορεί όμως ο κλάδος να ανταποκριθεί στον μεγάλο όγκο και την απαίτηση των πελατών για ταχύτερη παράδοση, ακόμα και αυτός ο κλάδος υφίσταται πιέσεις για μετεξέλιξη. Βλέπουμε νέες επινοήσεις, όπως υπόγεια κέντρα διανομής μέσα στον αστικό ιστό, αλλά και μετατροπή υπογείων χώρων στάθμευσης σε γραφεία ή πολυκατοικίες σε μικρά κέντρα παράδοσης παραγγελιών.

Κατοικία

Η κατοικία θα παραμείνει για πάντα ο βασιλιάς των ακινήτων. Αφενός γιατί δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή, αφετέρου γιατί εδραιώνεται πλέον η εργασία από το σπίτι ως απότοκο της πανδημίας. Και εδώ όμως βλέπουμε ότι η εξέλιξη θα αφήσει πίσω νικητές και ηττημένους: η σύγχρονη κατοικία θα πρέπει να παρέχει συνδεσιμότητα, χώρο εργασίας αλλά και να μας προστατεύει από τις επόμενες πανδημίες. Συνεπώς ακίνητα με περιορισμένους χώρους, με ελλιπείς υποδομές ή μεγάλες ανάγκες σε ενέργεια, πέφτουν στις προτιμήσεις όσων θέλουν να προβούν στην αγορά σπιτιού.

Παραμένουν τα ακίνητα καλή επένδυση;

Ο υψηλός δείκτης προσαρμοστικότητας του σύγχρονου επενδυτή είναι προαπαιτούμενο για να εκμεταλλευτεί τις αλλαγές που συμβαίνουν. Στην περίπτωση της επένδυσης σε ακίνητα, ισχύει το ίδιο. Δεν είναι οι κλάδοι και τα κτήρια κατάλληλα πλέον για επένδυση.

Από ότι όμως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία, μετά την πανδημία τα ακίνητα τα οποία μπορούν να ανταποκριθούν στην ανάγκη για μεγαλύτερη χρήση της τεχνολογίας, ανταποκρίνονται στις επιδημιολογικές προκλήσεις αλλά και την αυξανόμενη ευαισθησία σε περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες, αναμένεται να αποδώσουν καλύτερα.